Khi bán hàng có một vấn đề mà bất cứ nhà bán hàng nào cũng sẽ gặp phải đó là tình trạng hàng hóa bị trả lại từ khách hàng. Vậy họ phải làm thế nào để xử lý những trường hợp này? Có thể bạn chưa biết nhưng có một khái niệm là logistics ngược, nó được ra đời như một giải pháp để giải quyết được vấn đề trên của người bán hàng. Logistics ngược là gì? Quy trình hoạt động ra sao và nó có những ưu điểm gì, hãy cùng Fulfillment Vietnam tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Logistics ngược là gì?
Logistics ngược (hay còn gọi là “reverse logistics”) là một khía cạnh quan trọng của quản lý chuỗi cung ứng, tập trung vào việc quản lý và xử lý các sản phẩm hoặc hàng hóa trả lại từ khách hàng về nguồn cung cấp. Thay vì diễn ra từ điểm xuất phát đến điểm cuối cùng, quy trình này diễn ra ngược lại, từ điểm cuối cùng về điểm xuất phát.
Logistics ngược tập trung vào quản lý và xử lý các sản phẩm hoặc hàng hóa trả lại từ khách hàng về nguồn cung cấp
Sự khác biệt giữa logistics ngược và logistics truyền thống
Logistics ngược và logistics truyền thống có những điểm gì giống và khác nhau, dưới đây chúng tôi sẽ so sánh hai loại hình logistics này:
| Logistics xuôi | Logistics ngược |
| Dự báo lượng hàng khó khăn hơn | Dự báo lượng hàng dễ dàng hơn |
| Vận chuyển hàng hóa từ nhiều điểm tới một điểm | Vận chuyển hàng hóa từ một điểm tới nhiều điểm |
| Sản phẩm có chất luọngq không đồng nhất với nhau | Chất lượng sản phẩm có sự đồng nhất |
| Bao bì sản phẩm thường không còn nguyên vẹn | Bao bì sản phẩm nguyên vẹn, đạt tiêu chuẩn đóng gói |
| Giá cả sản phẩm bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố | Giá cả tương quan đồng nhất |
| Tốc độ thường không được xem là ưu tiên | Tốc độ có tầm quan trọng |
| Chi phí chưa thể nhìn thấy chính xác | Có thể tự giám sát chi phí chặt chẽ |
| Quản lý dự trữ không nhất quán | Quản lý dự trữ nhất quán |
| Mâu thuẫn về mặt sở hữu và trách nhiệm vật chất | Sở hữu và trách nhiệm với vật chất rõ ràng |
Vai trò của logistics ngược
- Tạo sự thông suốt cho quá trình logistics xuôi: ở nhiều khâu trong quá trình vận hành chuỗi cung ứng sẽ xuất hiện những sản phẩm lỗi, không đạt yêu cầu, lúc này quá trình logistics ngược sẽ được tổ chức hợp lý để đưa những sản phẩm này quay lại thị trường nhanh chóng, kịp thời đảm bảo thông suốt cho logistics xuôi.
- Nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng cho doanh nghiệp: không chỉ việc bán được hàng mới quan trọng mà ngay cả những sản phẩm lỗi, sản phẩm khách hàng đổi trả cũng quan trọng không kém. Bởi chính sách thu hồi tốt cũng góp phần làm thỏa mãn nhu cầu khách hàng, tăng uy tín cho doanh nghiệp, nâng cao chất lượng phục vụ, chất lượng kinh doanh.
- Giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp: trong logistics ngược, các chi phí vận chuyển, lưu kho, phục hồi và sửa chữa hàng hóa tăng lên. Chi phí này thường chiếm từ 3% đến 15% tổng chi phí doanh nghiệp. Tuy nhiên, quản lý logistics ngược hiệu quả có thể giúp tiết kiệm nhiều chi phí khác, như tái sử dụng nguyên liệu, bao bì, thu hồi giá trị sản phẩm, và tăng doanh thu qua việc bán lại sản phẩm.
- Phát triển chuỗi cung ứng xanh giúp bảo vệ môi trường: chính sách logistics ngược được cân nhắc cẩn thận không chỉ giúp giảm thiểu lượng chất thải mà còn thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng xanh. Nhờ đó mà doanh nghiệp sẽ góp phần lớn vào việc bảo vệ môi trường.
Logistics ngược – phát triển chuỗi cung ứng xanh
Các thành phần trong logistics ngược
Tổng quan, logistics ngược chú trọng vào việc quản lý chính sách, thủ tục đổi trả hàng (RPP), và xem xét các khía cạnh của tái sản xuất, đóng gói, hàng tồn, và vận chuyển. Dưới đây là các thành phần của logistics ngược:
- Quản lý trả hàng: đây là quy trình xử lý việc trả lại sản phẩm từ khách hàng. Quy trình này cần được thực hiện nhanh chóng, dễ kiểm soát, rõ ràng và đơn giản nhất có thể. Đây là một yếu tố quan trọng để khách hàng đánh giá công ty dựa trên chính sách đổi trả và tái hoàn vốn.
- Chính sách và thủ tục hoàn trả (RPP): đây là những chính sách về lợi nhuận mà công ty cung cấp cho khách hàng. Chúng phải được làm rõ ràng và thống nhất, đặc biệt là nhân viên phải luôn tuân thủ chúng.
- Tái sản xuất hoặc tân trang: bao gồm việc tái sản xuất, tân trang và thu hồi. Chúng thực hiện các hoạt động như sửa chữa, xây dựng lại và làm mới sản phẩm, cũng như tái tạo (bao gồm tháo rời, làm sạch, và lắp ráp lại sản phẩm).
- Quản lý bao bì: tập trung vào việc tái sử dụng các vật liệu đóng gói để giảm thiểu sự tích tụ rác thải và việc loại bỏ.
- Hàng hóa chưa bán được: việc trả lại sản phẩm một phần vì lý do như doanh số bán hàng kém, hàng tồn kho đã cũ, hoặc bị từ chối giao hàng. Dịch vụ Logistics ngược này giải quyết việc trả lại hàng từ nhà bán lẻ về nhà sản xuất hoặc nhà phân phối
Xem thêm: E-logistics là gì? Vai trò e-logistics trong thương mại điện tử
Quy trình logistics ngược
Quản lý logistics ngược là việc lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát hiệu quả luồng vận chuyển của nguyên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm và thông tin liên quan từ điểm tiêu thụ về điểm gốc để tái sử dụng hoặc xử lý một cách hợp lý. Quy trình thực hiện logistics ngược tại doanh nghiệp bao gồm các bước hoạt động sau:
- Bước 1: tập hợp – bước thu hồi các sản phẩm mà doanh nghiệp không bán được, các sản phẩm lỗi, hư hỏng và vận chuyển chúng tới điểm thu hồi.
- Bước 2: kiểm tra, phân loại – tại điểm thu hồi nhân viên sẽ tiến hành kiểm tra hàng hóa thu hồi về chất lượng, chọn lọc và phân loại hàng theo các tiêu chí. Giai đoạn này được thực hiện tốt hay không đều sẽ ảnh hưởng đến cách thực hiện các giai đoạn sau.
- Bước 3: xử lý – khi có hàng hóa được thu hồi, doanh nghiệp có nhiều cách xử lý khác nhau: tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại, phục hồi sản phẩm bằng cách sửa chữa, sản xuất lại, tháo ra để lấy phụ tùng, và một bước quan trọng nếu không còn sử dụng được nữa là xử lý rác thải sao cho ít tác động đến môi trường.
- Bước 4: phân phối sản phẩm đã được phục hồi – tại giai đoạn này, sẽ được vận hành theo quy trình logistics thông thường để đưa lại các sản phẩm vào thị trường và đưa tới tay người tiêu dùng.
Quy trình cơ bản của logistics ngược
Giải pháp để thực hiện logistics ngược
Đối với mọi doanh nghiệp dù mới hay cũ thì muốn có được chỗ đứng hay duy trì vị trí của mình trong ngành công nghiệp logistics này thì việc biết cách sử dụng và quản lý quy trình logistics ngược một cách tối ưu là một kỹ năng không thể thiếu của các doanh nghiệp.
Bên dưới đây là các giải pháp để thực hiện logistics ngược hiệu quả mà bạn nên biết:
Hoàn thiện chính sách đổi trả
Mọi quy trình hiệu quả thường bắt đầu bằng chính sách đơn giản và hướng dẫn cho nhân viên thực hiện một cách đồng nhất. Quy trình càng đơn giản, hệ thống càng dễ quản lý. Hiện nay, các công ty logistics thường áp dụng các chính sách trả hàng đơn giản và phổ biến như cho phép khách hàng trả lại sản phẩm với biên lai để đổi lấy sản phẩm mới. Điều này xây dựng lòng trung thành và sự tin tưởng của khách hàng đối với thương hiệu.
Ở mức cơ bản, chính sách logistics ngược nên xuất phát từ nơi hàng trả lại được chuyển về đến kho. Đồng thời, doanh nghiệp cần xem xét cụ thể về thời gian để thu lợi nhuận một cách hiệu quả nhất.
Công ty logistics nên định rõ một khu vực trong kho dành cho hàng cần xử lý. Đồng thời, phân công nhiệm vụ cho từng nhóm nhân viên hoàn thành từng công đoạn, tránh cố gắng thực hiện nhiều việc cùng một lúc. Quy trình đơn giản và dễ hiểu giúp nhân viên tuân thủ nhất quán và giảm thiểu sai sót.
Tạo lợi nhuận khi đóng hàng
Việc sử dụng những loại bao bì có thể tái sử dụng kết hợp cùng với hệ thống đóng gói đảm bảo giúp khách hàng và nhân viên kho dễ dàng đóng gói cũng như thúc đẩy tính bền vững. Việc đóng gói cũng cần phải cẩn thận để giữ hàng hóa an toàn không bị hư hại trong quá trình vận chuyển, bao gồm cả quá trình khách hàng hoàn trả hàng hóa.
Giải pháp thực hiện logistics ngược – tạo lợi nhuận khi đóng hàng
Tạo không gian riêng cố định cho hàng hóa đổi trả
Cần phải có ít nhất một không gian độc lập trong nhà kho dành cho việc xử lý hàng hóa trả lại. Cần chú ý rằng những gói hàng trả lại có thể có kích thước, hình dạng, trọng lượng khác nhau và không thể xếp chồng lên nhau một cách hiệu quả. Nếu có khả năng, doanh nghiệp nên cân nhắc thiết lập một khu vực xử lý hàng trả riêng và thuê nhân viên làm việc theo giờ.
Đầu tư vào các giải pháp và phần mềm
Đối với logistics ngược trong thương mại điện tử thì việc cung cấp các công cụ hiện đại cho nhân viên sẽ giúp công việc được thực hiện chính xác và hiệu quả. Một hệ thống quản lý kho hàng thông minh, tối ưu sẽ theo dõi năng xuất và thông tin hàng hóa, điều này sẽ giúp nhân viên có thể dễ dàng hơn trong việc quản lý và xử lý các đơn hàng hoàn trả.
Xem thêm: Dịch vụ Logistics là gì? Phân loại dịch vụ và đặc điểm
Ví dụ về logistics ngược
Ngày nay thời trang nhanh là một xu hướng trên toàn cầu, ngành công nghiệp này mỗi năm lại sản xuất ra rất nhiều sản phẩm và mẫu mã mới để bắt kịp nhu cầu thời trang theo trend. Chính điều này cũng dẫn đến việc rác thải thời trang có nguy cơ bị thải ra môi trường rất lớn gây ảnh hưởng xấu.
H&M là một thương hiệu thời trang nhanh và họ cũng nhận thức được điều này. H&M đã áp dụng quy trình logistics ngược trong công việc kinh doanh của mình. Họ đã khuyến khích khách hàng của mình mang bất cứ quần áo cũ nào đến cửa hàng để đổi lấy những voucher giảm giá hấp dẫn.
Quần áo cũ sau khi thu hồi họ sẽ tái chế chúng trở thành những bộ quần áo mới giúp giảm thiểu được sự lãng phí cũng như tiết kiệm được chi phí sản xuất. Đây là một ý tưởng độc đáo của H&M, nó giúp kết nối người dùng với thương hiệu bằng cách đổi sản phẩm mà mình không cần nữa để nhận lại các lợi ích khác. Chiến dịch này đồng thời cũng khuyến khích khách hàng sử dụng voucher để mua hàng từ đó giúp tăng doanh thu hiệu quả.
H&M đã áp dụng thành công logistics ngược vào việc kinh doanh của họ
Trên đây, Fulfillment Vietnam đã cung cấp cho bạn thông tin về reverse logistics là gì và giới thiệu tới bạn quy trình cũng như vai trò của nó. Nếu còn thắc mắc gì về logistics ngược tại Việt Nam hãy liên hệ với chúng tôi để được giải đáp sớm nhất nhé!
Fulfillment Vietnam
- Địa chỉ: 8 Lê Quang Đạo, Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam
- Hotline: 098 145 88 99
- Email: [email protected]
- Website: https://fulfillment-vietnam.com/
